Cả Stephen Hawking và Elon Musk đều từng đưa ra ý kiến cho rằng trí thông minh nhân tạo ( AI) có thể là một mối đe dọa đối với con người. Thậm chí Musk cùng nhiều nhà nghiên cứu khác đang đầu tư hàng triệu đô la để nghiên cứu về những nguy hiểm tiềm ẩn của AI cũng như tìm ra các giải pháp phòng chống. Tuy nhiên, đối với những người trực tiếp phát triển công nghệ AI thì những dự đoán của Hawking và Musk có vẻ như đã bị thổi phồng quá mức và chúng ta đã quá lo lắng. Dưới đây là ý kiến của Yoshua Bengio - giáo sư khoa học máy tính tại đại học Motreal trong một phiên phỏng vấn với Will Knight - biên tập viên lĩnh vực AI và robot đến từ trang tin MIT Technology Review.
Bengio hiện đang lãnh đạo một trong những nhóm nghiên cứu hàng đầu thế giới để phát triển một kỹ thuật về trí thông minh nhân tạo có tên gọi " deep learning". Những khả năng không tưởng của deep learning đã mang lại cho máy tính những tính năng độc đáo từ nhận dạng tiếng nói con người, phân loại hình ảnh cho đến các kỹ năng giao tiếp cơ bản. Chính vì những khả năng này, sự tiến bộ của AI được cảnh báo là sẽ vượt mặt trí thông minh của con người.
Will Knight: Chúng ta có nên lo lắng về sự phát triển quá nhanh của công nghệ AI?
Yoshua Bengio.
Yoshua Bengio: Nhiều người đã đánh giá quá cao về sự tiến bộ của lĩnh vực này. Phải mất rất nhiều năm để thực hiện một tiến bộ nhỏ cho rất nhiều thứ, chẳng hạn như nền tảng về sức mạnh dữ liệu và máy tính. Sự thổi phồng không nhắm đến việc liệu những thứ như vậy có trở nên hữu ích hay không nhưng chúng ta lại đánh giá thấp về những nổ lực khoa học cần phải bỏ ra để thực hiện. Thật khó để có thể phân biệt giữa sự thổi phồng và thực tế bởi chúng ta đang nhìn thấy những thứ tuyệt vời và thông qua con mắt trần tục, chúng như phép thuật.
Will Knight: Liệu có nguy cơ các nhà nghiên cứu AI vô tình "giải phóng quỷ dữ" như Elon Musk từng nhấn mạnh hay không?
Yoshua Bengio: Mọi thứ đều phức tạp hơn rất nhiều so với câu chuyện đơn giản mà mọi người thường nói. Cánh nhà báo thường kể câu chuyện về một ai đó có những ý tưởng đáng kinh ngạc khi đang mày mò trong garage nhà mình và rồi chúng ta có những phát kiến mới và có trí thông minh nhân tạo. Tương tự, nhiều công ty cũng muốn kể một câu chuyện tốt đẹp rằng "Ồ chúng tôi có công nghệ tiên tiến có thể sẽ thay đổi thế giới, AI gần như đã có sẵn và công ty chúng tôi sẽ truyền bá nó." Đây không phải là cách AI hoạt động.
Will Knight: Về ý tưởng thì sao, trọng tâm của những mối lo ngại rằng AI có thể bằng cách nào đó tự cải thiện chính nó và sau đó trở nên khó điều khiển?
Yoshua Bengio: Đó không phải là cách AI được phát triển trong thời điểm hiện tại. Công nghệ máy học ( machine learning) có nghĩa bạn có một quá trình thu thập thông tin chậm rãi, kiên trì từ hàng triệu ví dụ. Một chiếc máy tự cải tiến nó ư? Dĩ nhiên là có thể nhưng theo những cách thức đặc biệt và cải tiến rất rất chậm. Loại thuật toán mà chúng tôi sử dụng không giống như thuật toán của virus máy tính có thể tự lập trình được.
Will Knight: Những vấn đề lớn về AI chưa được giải đáp là gì?
Yoshua Bengio: Hoạt động học hỏi không cần giám sát là vấn đề thực sự quan trọng. Hiện tại, cách chúng tôi dạy cho máy tính để trở nên thông minh là chúng tôi sẽ cho máy tính biết một bức ảnh là gì, thậm chí là ở cấp độ điểm ảnh. Chẳng hạn như công nghệ xe tự lái, một lượng lớn hình ảnh có sự xuất hiện của con người và xe cộ sẽ được nạp vào máy để dạy cho chiếc máy biết được phần nào của tấm ảnh là người đi bộ, phần nào là con đường. Đây không phải là cách con người học hỏi và cũng không phải là cách học của động vật.
Chúng tôi vẫn còn thiếu một vài thứ to lớn. Phương pháp trên chỉ là một trong số nhiều công nghệ chính mà chúng tôi đang nghiên cứu trong phòng thí nghiệm. Tuy nhiên, ứng dụng ngắn hạn của công nghệ này vẫn chưa có và chưa chắc là nó sẽ hữu ích khi được tích hợp vào một sản phẩm trong tương lai.
Một thử thách lớn khác là khả năng hiểu được ngôn ngữ tự nhiên. Công nghệ này đang tiến bộ rất nhanh chỉ trong vài năm trở lại đây, kết quả rất đáng khích lệ. Tuy nhiên, nó vẫn chưa đạt được cấp độ chúng ta nói gì máy cũng hiểu được. Lúc đó chúng ta có thể đọc một đoạn văn bản sau đó hỏi mọi câu hỏi liên quan và máy về cơ bản sẽ có thể trả lời phù hợp tương tự như khả năng của con người. Điều này vẫn còn rất lâu nữa mới có thể đạt được.
Will Knight: Ngoài deep learning thì những phương pháp tiếp cận nào cần có để tạo ra trí thông minh cho máy móc thật sự?
Yoshua Bengio: Theo phương pháp truyền thống, bao gồm phương pháp lập luận và logic, chúng tôi cần phải kết hợp nhiều thứ với công nghệ deep learning để đưa AI đi xa hơn. Tôi là một trong số ít người nghĩ rằng những người nghiên cứu về công nghệ machine learning hay deep learning cần phải lưu ý nhiều hơn về khoa học thần kinh. Hoạt động của bộ não vẫn là thứ chúng tôi chưa thể hiểu được theo nhiều cách. Nâng cao hiểu biết về hoạt động của bộ não sẽ mang lại tiềm năng lớn để hỗ trợ cho công tác nghiên cứu AI.
Và tôi nghĩ rằng những ai làm trong lĩnh vực khoa học thần kinh cũng sẽ có lợi từ việc theo dõi những gì chúng tôi làm và cố gắng lắp ghép những gì họ quan sát từ bộ não vào những ý tưởng mà chúng tôi đang phát triển về công nghệ machine learning.
Will Knight: Có bao giờ ông nghĩ sẽ có thể giải thích cho mọi người rằng AI không có khả năng độc chiếm thế giới?
Yoshua Bengio: Đây rõ ràng là một mối lo ngại mới. Trong nhiều năm, AI vẫn mang lại sự thất vọng khi chúng tôi tìm đủ mọi cách để khiến máy móc trở nên thông minh hơn một chút nhưng kết quả là chúng vẫn quá "ngu ngốc". Tôi thường nghĩ chúng tôi không nên gọi tên lĩnh vực này là trí thông minh nhân tạo mà phải là sự ngu ngốc nhân tạo. Thật sự, những cỗ máy của chúng tôi vẫn ngu và chúng tôi chỉ đang cố gắng khiến chúng bớt ngu đi thôi.
Hiện tại, nhờ những cải tiến đó mà mọi người có dịp được xem máy móc trình diễn AI. Giờ thì chúng ta có thể nói: "Ồ chúa ơi cái máy có thể nói tiếng Anh kìa và nó cũng có thể hiểu nội dung của một bức ảnh nữa". Và giờ chúng ta liên tưởng đến khoa học viễn tưởng và chúng ta lại nói: "Ồ, tôi cảm thấy lo ngại!"
Will Knight: Ok nhưng điều quan trọng cần nghĩ tới lúc này vẫn là những hậu quả của công nghệ AI phải không?
Yoshua Bengio: Chắn chắn là như vậy. Chúng tôi vẫn đang bàn tán về những hệ lụy. Trong tương lai có thể đoán trước, tôi không lo máy tính có thể kiểm soát thế giới. Điều tôi lo ngại hơn là việc sử dụng AI sai mục dích. Chẳng hạn như sử dụng trong quân đội sai mục đích, lôi kéo mọi người thông qua những chương trình quảng cáo thông minh và thêm vào đó là tác động của xã hội, nhiều người sẽ mất việc vì AI. Xã hội cần phát triển cùng nhau và đưa ra những ý kiến chung, và không thể để "luật rừng" phán xét.
Theo: Technology Review
No comments:
Post a Comment